Vài nét về ẩm thực và con người Thái Lan
“trong nước sẵn cá, từ đất làm ra hạt gạo”
Câu nói nổi tiếng ấy được khắc ở mộ bia của Hoàng đế Ramkhamahaeng of Sukhothai, vị vua của Vương triều thịnh trị đầu tiên của Thái mà người ta tìm thấy vào thế kỷ XIII. Nó nói lên tình cảm tự nhiên từng nâng đỡ con người qua bao thời đại.
Cấy cày là việc từ ngàn xưa trên những cánh đồng lúa với hệ thống dẫn thủy nhập điền từ những con sông và các hồ chứa. Cá mú cũng từ đó mà có, không chỉ ở những dòng sông, con suối trong nội địa mà cả từ biền khơi.
Việc tăng dần các món ăn vào những thứ có sẵn, tùy phong thổ từng vùng và ảnh hưởng du nhập từ bên ngoài, qua bao thế kỷ, đã làm phong phú them các món ăn khoái khẩu, hoặc chí ít cũng làm cho các bữa ăn đậm đà hương vị: đắng, cay, ngọt, bùi.
Ngoài buổi đầu còn lạ lẫm với từng địa phương, đến nay, các món ăn Thái được phổ biến rộng rãi và trở thành những món khoái khẩu cho du khách thập phương, từ Á đến Âu, với những đĩa thức ăn truyền thống ý nhị được những bàn tay khéo léo chuẩn bị…
Tất nhiên, qua thời gian chúng được đa dạng hóa và phong phú hóa để trở thành một “hiện tượng Thái có tính quốc tế” và được giới thiệu khắp các nhà hàng từ Sydney tới Stockholm. Các đầu bếp khắp nơi khám phá ra vị tươi và giàu hương sắc từ cách thức chế biến những món ăn chay đặc trưng của một đất nước mà đạo Phật chiếm đa phần.
Có thể nói, giời đây ẩm thực Thái đi vào một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên “Ngày Càng Có Đông Đảo Người sành điệu Tán Thưởng”
Đất nước và con nguời Thái Lan
Từ những đồng lúa tới những viên hồng ngọc:
Một đất nước cũng đa dạng và phức hợp như chính con người ở đó.
Văn hóa Thái Lan có nhiều nét đặc trưng
Cái nhìn của người ngoài cuộc đối với Thái Lan, đất nước có diện tích xấp xỉ nước Pháp (514 000 km2), thay đổi tùy theo khẩu vị và tính khí từng người. Đối với một số nguwoif, đất nước ấy gợi lên hình ảnh Vua chúa, đền đài, cung điện sơn son thếp vàng, còn đối với nhiều người lại là bãi biển cát trắng như tuyết, những bản làng ẩn mình dưới rặng núi sương, hay những thành phố quyến rũ như Bangkok. Tất cả đủ gây ấn tượng. Nhưng điều làm người ta bị mê hoặc nhất lại là các món ăn nhiều hương vị là sản phẩm của một lịch sử độc đáo.
Người Thái không phải cư dân đầu tiên đến vùng đất này. Chứng cứ về cư dân ở đây ở đây có từ thời đá cũ, khoảng 500.000 năm trước, được tìm thấy ở một vài vùng của đất nước, và khi các nhà khảo cổ thăm dò một số hang động gần biên giới Miến Điện đã tìm thấy những tàn tích hóa than của những loại cây giống như cây hạt dẻ nước, bầu nậm, và dưa chuột Trung Hoa, được đề ngày tháng từ năm 9.700 đến 6.000 năm trước Công Nguyên. Phần lớn những di tích tiền sử gây ấn tượng sâu sắc và mạnh mẽ này xuất hiện ở vùng đông bắc, nơi nên văn hóa, nơi nền văn hóa đặc biệt nở rộ khoảng 4.000 năm trước Công nguyên tới ngay sau kỷ nguyên Kito giáo, là những thành tựu của nền văn hóa lúa gạo và nghề đúc đồng tinh xảo.
Sau này những thương nhân Ấn Độ thành lập các cảng dọc theo bán đảo phía nam, không chỉ đưa đạo Phật vào mà vô số ảnh hưởng văn hóa và ẩm thực khác. Các cư dân này cũng tới thung lũng Chao Phraya và tạo lập vương quốc Dvaravati, vương quốc chính sản xuất lúa gạo và thành lập một trung tâm tôn giáo quan trọng. Sau này, quyền lực của họ bị người Khmer, đế chế đã có thời trải rộng khắp vùng đông bắc và trung tâm, thay thế.
Tộc người Thái, xuất phát từ một thiểu số (giờ đây là bắc Trung Hoa), dần dần di cư về hướng nam để được độc lập hơn và có nhiều đất để cày cấy hơn. Những nhóm sớm nhất định cư ở cực Bắc, hình thành một liên minh lỏng lẻo tập trung quan Chiang Mai. Những nhóm khác mạo hiểm xuống xa hơn tới các vùng cực bắc của các đồng bằng trung tâm. Khoảng thế kỷ XIII, người Thái tự lập thành các nhóm mà sau này đánh đổ các lãnh chúa Khmer rồi thành lập vương quốc của họ….
Lịch sử dân tộc Thái trải qua nhiều thăng trầm. Vùng quê Thái thay đổi ít hơn. Nhiều nơi vẫn còn bảo tồn các truyền thống địa phương. Nhưng kể cả tại Bangkok, đằng sau cái mã bề ngoài, nhiều du khách vẫn còn thấy dáng dấp Thái tiềm ẩn.
Ẩm thực Thái Lan
Sự phát triền mang tính độc đáo và khéo léo tạo thành thế khảm.
Ẩm thực Thái Lan rất độc đáo
Một trong những nét đặc trưng đáng chú ý nhất của thuật bài trí Thái là rất thích chi tiết phức tạp, như tấm khảm rối rắm và sặc sỡ nhưng thật khéo léo, như nhiều đền đài tôn giáo, từ văn hóa, đến việc nấu nướng.
Từ khi có chữ viết dưới triều vua Ramkham haem chúng ta mới biết nhiều về ẩm thực Thái, trong đó cơm và các là hai thành phần chính. Cây trái rõ ràng là rất nhiều, cùng với các loại nấm dại trong rừng, rồi vô số các loại rau. Một loại mà trước đây không có thì nay đâu đâu cũng thấy, đó là ớt, xuất xứ Trung và Nam Mỹ, không có trong các bếp ăn của Á Châu cho tới khi người châu Âu tới đây.
Việc bếp núc đơn giản của Thái trước kia nay ngày một tinh tế hơn khi có nhiều thứ, nhất là gia vị, được đưa từ các nơi tới. Những đặc trưng về ẩm thực của Thái Lan được thể hiện rất nhiều trong cách sự dụng gia vị và sự đa dạng về những nguyên liệu và gia vị của vùng đất này.
Tìm hiểu về những nguyên liệu và gia vị của người Thái tại đây nhé các bạn
Món ăn Thái ngày nay vẫn giản dị, có khi chỉ cần làm chùng vài phút nhưng cũng có những món đòi hỏi hàng giờ, vào chặt, thái, xay, cắt, lạng, và đa dạng theo vùng. Dầu sao, nó luôn giữ nét sáng tạo độc đáo, không nơi nào giống nơi nào nhưng đã thành nếp từ bao thế kỷ nay.
Ẩm thực cung đình
Bên trong các bức tường của cung điện là những món ăn tinh tế của ẩm thực cung đình
Khám phá ẩm thực cung đình Thái Lan
“Đúng là, một tỉnh thành tự cung tự cấp, một khu nhà dày đặc những con đường hẹp, với những khu vườn, bãi cỏ, hồ nhân tạo và các cửa hiệu. Nó có chính quyền riêng, thể chế riêng, luật lệ và tòa án riêng. Đó là tỉnh thành của phụ nữ do phụ nữ điều hành.”
Đấy là cách mô tả của bác sĩ Malcolm Smith chuyên chăm sóc một số thành viên của Hoàng gia vào những năm đầu thế kỷ này, nơi có khoảng gần 3.000 dân cư sinh sống, trong đó có một số là chính cung còn đa phần là các thụ nữ hoặc người hầu hạ.
Các “Nội cung” ấy thường bị người ngoài cuộc hiểu sai, nhất là các nhà truyền giáo ngoại quốc, nhìn nó như một biểu thị của chế độ đa thê hiên nhiên nhất, thể chế mà họ hết sức phê phán. Tất nhiên, đâu chỉ có thế, vì đây còn lafmootj loại trường đào tạo con gái nhà giàu.
Lúc rảnh rỗi, phụ nữa Hoàng tộc học các nghệ thuật tinh tế như cắm hoa cổ truyền của Thái, kết hoa, hay làm những con búp bê nhỏ nhắn, tỉ mỉ. Nhưng trên hết họ học cách nấu nướng các loại món ăn vừa ngon miệng vừa bắt mắt, được gọi là “ẩm thực cung đình”
Tùy từng món mà cách bài trí và trang hoàng khác nhau, chẳng hạn món Foi Thong là món trộn lòng đỏ trứng với đường bắt thành tổ chim với những dải vàng mịn màng, trong khi món Look Choop lại là những trái giả tinh xảo và sặc sỡ nắn bằng bột đậu trộn nước dừa.
Điều dễ thấy nhất về kỹ xảo cung đình là thuật trạm trổ rau quả. Dưa hấu, xoài, cà chua, bí ngô, hành tươi, ớt, củ gừng và vô số hoa văn và cách trang hoàng tinh xảo khác khắc thành những bông hoa, những chiếc lá như thật.
Tuy việc nấu nướng theo phong cách cung đình không còn “cầu kỳ” như xưa những vẫn lưu truyền cho con cháu phụ nữ Hoàng tộc, và nhất là những năm gần đây nó được phổ biến rộng rãi hơn các nhà hàng.
Cùng khám phá ẩm thực Thái Lan tại blog hocnaumonthai.site123.me
